Chaining en Shapen/ bekrachtiger

[AnneMarie]

Kan iemand mij in gewoon nederlands, met een voorbeeld bv uitleggen wat chaining en shapen is?
En wat een bekrachtiger is?

[lieveheersbeestje83]

Chaining is het koppelen van verschillende gedragingen achter elkaar om uiteindelijk 1 oefening te vormen ("reeks" zou in het nederlands een goed woord zijn). Vaak wordt dit achterwaarts gebruikt (back chaining). Je begint dan met het gedrag wat als laatste in de reeks zit.
Bij apporteren is dat zittend het object aangeven, daar begin je mee.
Vervolgens leg je het object voor je op de grond. De reeks bestaat dan uit object oppakken, gaan zitten, object aangeven.
Vervolgens leg je het object verder weg. De reeks bestaat dan uit naar het object lopen, object oppakken, naar baas lopen, gaan zitten object aangeven.
(Je kan de reeks nog langer maken of in nog kleinere stukjes opknippen.)

Shapen is kleine stapjes van een beweging belonen tot je het gewenste gedrag hebt. Bijvoorbeeld het shapen van liggen, je markeert (bijvoorbeeld met een clicker of clickwoord) en beloont eerst het met de neus richting grond gaan. Dan het door te voorpoten zakken, dan een soort buiging, dan het gedeeltelijk door de achterpoten zakken en dan het liggen. Of in combinatie met een voorwerp (bijvoorbeeld met 2 poten erop staan), je klikt eerst voor aandacht voor het voorwerp, vervolgens neus contact met het voorwerp, vervolgens 1 poot, vervolgens 2 poten (sommige tussenstappen vaker belonen of nog meer tussenstapen gebruiken, maar dan heb je een idee).

Een bekrachtiger is de beloning. Je hebt positieve bekrachtigers (je voegt iets toe wat belonend is en waardoor het gedrag vaker optreedt zoals spel, voer, naar een hondenvriendje mogen om te gaan spelen, bezoek mogen begroeten (de hond moet het leuk vinden!). Je hebt ook negatieve bekrachtigers (die worden in clickertraining niet zoveel gebruikt). Dat is het wegnemen van iets wat onprettig is, bijvoorbeeld druk op de kont tot de hond gaat zitten en die druk weghalen als de hond gaat zitten.

Daarnaast heb je nog positieve en negatieve straf (positieve straf, iets toevoegen aan de situatie wat je hond onprettig vind om het gedrag minder op te laten treden, bijvoorbeeld een ruk aan de riem, een schreeuw. Negatieve straf is iets wegnemen wat de hond prettig vindt om gedrag minder vaak op te laten treden, bijvoorbeeld het omdraaien en negeren wanneer een hond opspringt (je "neemt" de aandacht weg).

Kom je er zo een beetje uit?

[Belle]

Een bekrachtiger is iets wat ervoor zorgt dat het gedrag toeneemt (herhaald wordt of vaker wordt vertoond). Je kunt het zien als een beloning, hoewel er een verschil is. Iets wat jij aan de hond geeft als beloning, hoeft door de hond niet altijd als zodanig gezien te worden en hoeft daarom ook geen bekrachtiger te zijn. Stel je geeft je hond een brokje nadat hij is gaan zitten en hij pakt het aan en eet het op, dan is het misschien wel een beloning (in ieder geval in jouw ogen), maar hoeft het nog geen bekrachtiger te zijn. Een bekrachtiger is het alleen als de hond vervolgens weer gaat zitten om maar weer zo'n brokje te kunnen krijgen. Andersom kan iets wat je niet als beloning bedoelt (mopperen op je hond bijvoorbeeld) wel als bekrachtiger werken, de hond kan het zien als aandacht en het gedrag dat hij daarvoor vertoonde gaan herhalen om weer die aandacht te krijgen.
Shapen is het aanleren van gedrag dat niet al in het repertoire van de hond voorkomt door stapjes die in de richting komen van het gewenste gedrag te gaan bekrachtigen. Dus als je wil dat je hond met zijn neus een dobbelsteen rolt, begin je al met het bekrachtigen van elke aandacht voor de dobbelsteen. Vervolgens ga je het aanraken van de dobbelsteen bekrachtigen en zo ga je steeds je criteria met kleine stapjes verhogen totdat je het gewenste gedrag hebt. Bij shapen is het niet de bedoeling de hond te lokken of andere aanwijzingen te geven, hij moet zelf uitvinden wat de bedoeling is. Wel moet je ervoor zorgen dat de stapjes zo klein zijn dat de hond het ook snapt.
Chaining is het aan elkaar koppelen van verschillende losse gedragingen tot een reeks. Je kunt dan aan die reeks gedragingen een nieuw commando koppelen.

[AnneMarie]

Geweldig, heel duidelijk uitgelegd
Dank

Als je alleen onderstaande leest is het wat lastiger:

Chainen / Het proces dat verschillende gedragingen combineert tot een reeks die aan elkaar gekoppeld zijn door signalen (commando’s) met aan het einde van deze reeks de bekrachtiger. Elk signaal dient als markering en bekrachtiging van het voorgaande gedrag en als signaal (commando) voor het volgende gedrag.

Shapen / Het bouwen van een nieuw gedrag door het selectief versterken van variaties op een bestaand gedrag, in plaats van het bekrachtigen van een compleet gedrag, in de richting van het uiteindelijk gewenste gedrag tot dat dit gedrag bereikt is.

[AnneMarie]

En capturing?

[lieveheersbeestje83]

Capturing is het "vangen" van gedrag.

De hond laat uit zichzelf iets zien (bijvoorbeeld een buiging als hij zich 's ochtends uitrekt) en je markeert (clickt) dat en beloont het vervolgens. (Het volledige complete gedrag dus, in tegenstelling tot shapen waarbij je stapje voor stapje beloon naar het gewenste totaalbeeld, vang je hier in 1x het totaalbeeld. Dan moet de hond het dus wel uit zichzelf aanbieden). Hij gaat als je een beloning hebt wat een goede bekrachtiger is dit vaker laten zien waardoor je het vaker kunt markeren en belonen en er uiteindelijk kan je er een commando aan kan hangen. (Dat kun je in principe ook meteen als het gedrag echt volledig is).

Soms wordt gedrag ook eerst gecaputerd en later verder geperfectioneerd via shaping. Dan hang je er pas een commando aan als het eindplaatje is zoals je het wil hebben.

[AnneMarie]

Dank

[lieveheersbeestje83]

Graag gedaan! Welk boek ben je aan het lezen eigenlijk?

[AnneMarie]

Internet, www.clickertraining.com en links van daaruit