Pagina 2 van 6

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 11:45
door DeDiana
laeken schreef:
Nanna schreef:
Caro. schreef:
Ik vind 'nooit te vroeg' een beetje een vreemde uitspraak die ik hier wel vaker lees.

Ik vind het een moeilijk proces, want pijn en ongemak horen soms nu eenmaal bij het leven. Voor ons, maar ook voor honden.
Het is natuurlijk wel te vroeg wanneer je je pup van acht maanden in laat slapen omdat ie zo lastig is :mrgreen:
Maar bij echt oude honden vind ik eigenlijk dat je nooit te vroeg bent. Meestal wordt zo'n hond te laat ingeslapen "omdat ikkum niet ken missen" en moet ie maar doorleven. Ja, hij eet nog. Maar voor de rest van de dag ligt ie maar wat op zijn zij op zijn mat, een beetje dementerig van zich af te loeren en last te hebben van zijn zere poten en stramme rug en als het even tegenzit is ie nog af en toe incontinent ook. Is dat een leuk leven? In het wild was ie al vele jaren dood geweest.
Ik vind dat je de dood niet moet zien als een geniepige etterbak die je je maatje af komt nemen maar als een genadige vriend die er een eind aan breit voordat het écht niet meer leuk is.
Voor wie niet meer leuk is? Voor de baas die liever met speelse honden een uur door het bos loopt of voor de hond die lekker verwend wordt en uren op de bank ligt te kroelen met zijn baas. Pijnstillers tegen de artrose en een lekker zachte mand. Zacht voer en een heerlijke tuin om in te zonnen. Oud zijn is geen kwelling of ziekte hoor. Een oude hond wil de dingen zelf ook anders. Dus je ontneemt hem niks door hem niet meer mee te nemen op ellenlange wandelingen. Twee keer lopen is ook een optie. Ik weet dat jij gezegd hebt dat je daar nooit zin in zou hebben maar ik vind dat geen issue. Kort effe met het oudje en dan nog een uur eraan met de jonge hond. Wat is daar erg aan?
Helemaal mee eens. Bij serieuze ongemakken waarbij de kans op verbetering nihil is (chronische pijn die niet met pijnstillers bedwongen kan worden, dusdanig in de war zijn dat de hond er ongelukkig van wordt, ernstige aandoeningen die alleen met ingewikkelde medische behandelingen nog te behandelen zijn, etc.) ga ik zeker niet blijven aanmodderen met een oude hond. Maar ouderdom an sich met wat bijbehorende beperkingen vind ik totaal geen reden om er een einde aan te laten maken. Ja, de behoeften zijn anders, dat zie ik ook bij Taartje. Zij hoeft niet uren te rennen en te spelen om tevreden te zijn, maar lekker zonnen in de tuin, hagedisjes zoeken, een korte snuffelwandeling en een kuil graven maken haar gelukkig. Nee, fysiek zal ze niet opeens weer een jonge hond worden dus in die zin gaat het altijd alleen maar achteruit, maar zolang zij geen pijn heeft en plezier in het leven ervaart, zou ik niet weten waarom ze niet lekker van haar oude dag zou kunnen genieten op deze manier. Ik kan me niet voorstellen dat zij haar ouderdom als een beperking ervaart, zij doet gewoon wat nú goed voor haar voelt en wat dus past bij haar leeftijd.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 11:49
door laeken
Ik merk nu aan Bas dat ze ook ouder wordt. Ze hoeft soms niet zo nodig en kijkt me bij de afslag groot versus minder groot rondje soms even aan. Zullen we kort doen? Guus is onvermoeibaar dus ik kies dan lange ronde. Zodra Bas dwingender en duidelijker wordt krijgt ze haar zin van mij. Bas ligt overdag ook meer te slapen. Geniet van andere dingen en laat de actie vaak over aan Guus. Maar dat is ook wat zij wil. Ze is niet ziek. Kan flink lopen maar verandert gewoon vanzelf in een wat ouder hondje. Wij denken dat ze rond de 10 jaar zeker wel is.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 11:50
door blondie
@Crutz, herkenbaar die foto's. Laatste 2 maanden met Finn had ik het net zo.
Wetend dat het einde eraan zat te komen omdat ik op 2 januari in het nieuwe jaar doorhad dat er ernstig iets mis was en naar de da was gegaan met het idee om hem op dat moment al te moeten laten gaan.
Maar geen pijn, wel ongemak vanwege afnemende spierkracht.
Zijn ogen straalden echter nog, en alles aan hem op dat moment sprak gewoon uit dat het nog geen tijd was. Da zag dat, ik zag dat en hij gaf dat aan.
Dus heeft hij nog door de sneeuw liggen rollebollen, probeerde af en toe nog een sprintje te trekken achter zijn meisje aan. Speelde binnen tot op de dag van inslapen nog met haar in huis.
Maar van hem heb ik dus wel het gevoel ontvangen middels een blik die zei dat het genoeg was. En daar ben ik blij om. Want 2 maanden daarvoor was het een andere blik, en nu was het de blik van goed geweest zo.
En ik vind zelf niet dat het een blik is geweest van ik kan niet meer, je hebt te lang gewacht.

Bij mijn tweede hond die plots iets kreeg vond ik het een verschrikking. Zij gaf me een blik omdat ze het ineens zo benauwd had, om vlak daarna weer volop te willen leven en enthousiast alles in haar opnam wat er om haar heen gebeurde, en daar ondanks haar benauwdheid toch op te reageren en te willen rennen en springen.
Met haar in de auto op weg naar de dierenarts een dag na diagnose vond ik verschrikkelijk. Telkens probeerde ik via de binnenspiegel via haar ogen de bevestiging te krijgen. En dat was soms wel, en dan ineens weer niet.
Ze was te ziek, maar wilde daar zelf niet aan. Dus de keuze toen vond ik echt verschrikkelijk, en nog steeds weet ik dat ik het juiste heb gedaan, maar echt afscheid van haar kunnen nemen heb ik niet ondanks dat ze in mijn armen is overleden. De beslissing moest gemaakt worden, en ik wilde haar niet alert maken op het afscheid dus.

Maar je hebt het niet voor het kiezen, en soms moet je een beslissing maken omdat je zelf meer weet dan de hond en dan kun je niet wachten tot je een signaal krijgt vanuit de hond.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 12:04
door Caro.
Nanna schreef:
Caro. schreef:
Ik vind 'nooit te vroeg' een beetje een vreemde uitspraak die ik hier wel vaker lees.

Ik vind het een moeilijk proces, want pijn en ongemak horen soms nu eenmaal bij het leven. Voor ons, maar ook voor honden.
Het is natuurlijk wel te vroeg wanneer je je pup van acht maanden in laat slapen omdat ie zo lastig is :mrgreen:
Maar bij echt oude honden vind ik eigenlijk dat je nooit te vroeg bent. Meestal wordt zo'n hond te laat ingeslapen "omdat ikkum niet ken missen" en moet ie maar doorleven. Ja, hij eet nog. Maar voor de rest van de dag ligt ie maar wat op zijn zij op zijn mat, een beetje dementerig van zich af te loeren en last te hebben van zijn zere poten en stramme rug en als het even tegenzit is ie nog af en toe incontinent ook. Is dat een leuk leven? In het wild was ie al vele jaren dood geweest.
Ik vind dat je de dood niet moet zien als een geniepige etterbak die je je maatje af komt nemen maar als een genadige vriend die er een eind aan breit voordat het écht niet meer leuk is.
Er zit natuurlijk verschil in 'omdat ikkum niet ken missen' en 'we pakken nog wat tijd, want hij/zij reageert nog goed op medicatie'.
Je hoeft niet bij iedere tegenslag bij een oude hond er direct een einde aan te maken om - god verhoedde - te laat te zijn.

Wat is te laat? wat is te vroeg?
Te laat als een hond enorm lijdt.
Te vroeg als er wellicht nog een paar mooie maanden zijn.

Het is een moeilijke balans die ieder voor zich moet maken. Ik vind 'liever te vroeg' ook helemaal niks, net zoals 'te laat' en de hond enorm lijdt.
Soms heb je het ook niet in de hand en loopt het ineens uit de klauwen, het is niet anders, het hoort allemaal bij het leven.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 12:09
door Caro.
@Crutz, ik denk dat jouw verhaal met Umi een mooi voorbeeld is: oud worden, kwaaltjes hebben, maar ook oud mógen zijn met
de kwaaltjes en het ongemak wat daar nu eenmaal vaak bijhoort. Aanpassen aan de hond, genieten van elkaar tot je ziet dat
ze het niet fijn meer heeft en dan afscheid nemen.
Een mooie balans. Niet altijd mogelijk als er ernstige ziektes spelen, maar wel een heel mooi voorbeeld van samen aanpassingen doen.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 12:56
door wolvster
Toen Axel 14 werd en in mijn optiek echt op was zei ik dat ik het beter zou vinden om hem in te laten slapen. Mijn ouders (waar hij woonde) wilden dat niet, sterker nog ze hebben hem op 14 jarige leeftijd nog laten opereren aan een tumor.

Hoewel hij daar echt van opknapte, was hij nog steeds oud en versleten. Dement, knorrig, blind, pijn?

Ik vond het uiteindelijke moment van inslapen op 16 jarige leeftijd te laat.

Ik heb toen ook de knoop doorgehakt, hij had óf een hersenbloeding óf geriatrisch syndroom. Ik heb mijn ouders gezegd dat het klaar was, dat het niet meer eerlijk was.
Hij is ingeslapen met angst en stress vanwege de bloeding/het insult in zijn brein.
Dat was niet het geval geweest als we hem eerder hadden laten gaan.

Hij heeft onverwachts nog een fijn jaar, anderhalf jaar gehad na die operatie. Dat staat buiten kijf. Maar de manier van sterven had zoveel vreedzamer geweest als we eerder de keus hadden gemaakt.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 12:58
door mijke
laeken schreef:
Marie-Josée schreef:Je bent als liefhebbende baas nooit te vroeg, wel vaak te laat.
Wij hebben op het punt gestaan om Wuilus in te slapen met 10.5 jaar omdat ze HD artrose en toen ook ineens een fikse spondylose had. Toch gekozen om pijnstillers te proberen en daar werd ze uiteindelijk 14 jaar mee zonder al teveel gedoe. Dus je mag best een beetje twijfelen of je wel het juiste moment kiest. Ik had die 3.5 jaar namelijk niet willen missen :wink:
Helemaal mee eens laeken. Er komt wel een punt waarop je met dat pragmatisch denken over levensbeeindiging bij huisdieren wel een ethische grens overgaat waarbij je al te onachtzaam met een leven omgaat. Er bestaat heus wel zoiets als te vroeg. Iedereen zal het ermee eens zijn dat je een gezonde hond van 4 niet in gaat laten slapen, dan ben je dus gewoon echt wel te vroeg en dat doe je niet. Ergens zit er een grens, voor iedereen, alleen zit die grens in een grijs gebied waar iedereen anders tegenaan kijkt, en sommige mensen kiezen er zodra je het grijze gebied betreed al direct voor en anderen zien het nog even aan. Ik kan dus niet zoveel met dat 'je kunt niet te vroeg zijn' gelul. Al snap ik wel waar het vandaan komt, want meestal begin je zulke dingen pas te zeggen als iemand al lang en breed met zijn dier in dat grijze gebied zit, en niet als ze nog blaken van gezondheid.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 13:08
door annets
Ik heb hier zo'n oude demente hond van 14 jaar en 9 maanden.
Hij is stram en word kaal, weet de deur van ons huis niet meer te vinden, heeft zijn blaf momenten en ondanks dat hij 11 keer per dag naar buiten gaat, gebeurd het wel eens dat ie een plas binnen doet.
Hij geeft ons veel werk en zorg, maar dat doen we graag voor hem.
Elke dag klimt hij met wat hulp nog de trap op naar boven.
Hij toont zijn blijdschap als we weer thuis komen en heeft er nog plezier in om even in de tuin te scharrelen.
Zolang hij het leven nog fijn vind, zelf op kan staan en niet zich onder plast, blijven we voor hem zorgen.
We wachten niet tot hij helemaal op is.
Als we iets van tekenen bespeuren dat het minder leuk word, laten we hem gaan.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 13:25
door crutz
Caro. schreef:@Crutz, ik denk dat jouw verhaal met Umi een mooi voorbeeld is: oud worden, kwaaltjes hebben, maar ook oud mógen zijn met
de kwaaltjes en het ongemak wat daar nu eenmaal vaak bijhoort. Aanpassen aan de hond, genieten van elkaar tot je ziet dat
ze het niet fijn meer heeft en dan afscheid nemen.
Een mooie balans. Niet altijd mogelijk als er ernstige ziektes spelen, maar wel een heel mooi voorbeeld van samen aanpassingen doen.
Maar ook niet iets wat altijd zo kan. Bv bij mijn terrein honden zal ik andere keuzes moeten maken zoals bij Bazooka.
Met aanpassingen en pijnstilling had hun misschien nog wel enige maanden meegekund. Alleen zou een van die aanpassingen zijn dat hij zijn volledige vrijheid van buiten op moest geven en enorm beperkt zou worden tov wat hij gewend was. Daar was voor ons de grens. Nu was hij ook niet heel jong meer met 12,5

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 13:30
door lucie
Als ik Lizzy zou moeten laten gaan nu het nog leuk is, dan zou ik haar nu moeten wegbrengen. En waarom ook niet? Ze heeft een prachtig leven gehad waar menig hond alleen maar van kan dromen. Nooit ziek, geen pijn, nu alleen wat artrose, een beetje dementerend en doof aan het worden. Vanaf nu wordt het alleen maar slechter en daarbij is ze al 15 1/2. De hoogste tijd dus :pffff:


Dit was Lizzy gisteren, toen we een dagje weg waren met de camper :engel:

lekkere hapjes bedelen aan tafel
Afbeelding

d'r billen zijn niet meer zo gespierd, maar op de derde (!) wandeling van die dag wilde ze nog steeds maar wat graag mee (en ja, ze mag zelf kiezen en doet dat ook)
Afbeeldingheberge image

dit is echt geen meesjokkend ouwetje hoor :neenee:
Afbeelding

zeg nou zelf: zo'n hond laat je toch niet inslapen omdat ie oud is en niet meer is wat het was :19: :I:
Afbeelding

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 13:42
door Domor
Met de hond nog niet op die manier meegemaakt. In ons geval was het opereren met weinig kans op herstel of in laten slapen. Ik had hem zelf al een jaar terug in laten slapen vanwege het slechte lopen, maar daar waren mijn ouders het niet mee eens. Nu was er geen keuze meer, ondanks zware pijnstilling (1.5x lichaamsgewicht en voor hem best werkende middel) liep hij nog steeds stokkreupel. Uiteindelijk dus niet vanwege zijn ernstige artrose ingeslapen maar vanwege een wond aan zijn voetzool.

Bij een paard wel meegemaakt. Olena was er slecht aan toe toen we haar kochten, doods uit de ogen kijkend, dof, rare vacht en broodmager met doorligplekken. Ze had zo'n vermoeide blik... Maar ze knapte eigenlijk heel goed op, kwam bij ons weer op gewicht en verhaarde als een malle waarna er een betere (hoewel niet goede) vacht onder vandaan kwam (ze was cushing-verdacht, daar hoort een afwijkende vacht bij), door de pijnstilling liep ze ook weer een stuk minder kreupel. Maar na 4.5 maand begon ze toch weer vermoeider te kijken. Uiteindelijk nog een week uitgesteld om bepaalde mensen afscheid te laten nemen (er hoorde een zeer droevig verhaal bij 2 eigenaren terug), maar het was goed zo. Je zag dat ook met inslapen. Heel even vluchtte ze nog nadat het ingespoten was en daarna zag je haar blik verzachten. Niet meer hoeven vechten. Eenmaal liggend ging zij ook heel vredig.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 13:44
door laeken
Bij Tom hebben we ook veel meer gedaan dan ik bij een hele oude hond zou doen. Hij was 1,5 jaar oud dus dan ga je wel wat verder. Wuilus was de dag nadat ze niet meer zelf op kon staan ingeslapen. Prima moment. Dapper kreet kanker en ineens piepte hij als hij omkeek en vond Eva hem helemaal niet meer leuk. Ook viel zijn vacht uit. Dus ingeslapen de dag dat Eva gromde en hij piepte als zijn nek bewoog. Voor elke variatie is een andere overweging te maken. Ik zou een buitenhond met artrose ook eerder laten gaan dan een hondje als Bas met artrose. Of een dog die iets aan zijn poten heeft gaat bij mij ook eerder dan een Yorkshire terriër. Sowieso gaan bij mij grote honden eerder. Een kleine hond kun je makkelijker, beter en veel uitgebreider helpen. Effe de trap af tillen. Even op de bank zetten. Stukje dragen waar het lastig loopt etc. Die kleintjes zijn een stuk handiger als oude besjes en dus geef je ze al snel meer tijd. Ze doen kleine plasjes en alles is te overzien.

Met andere woorden. Inslapen op het juiste moment heeft wel degelijk iets met de last voor de baas te maken. Immers een kleine hond en een grote hond maakt al verschil :engel:

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 14:00
door hewi
Bij donna zag je het . Ik kwam beneden ik zag bloed en wederom een gezwel op tandvlees. Ik keek dr aan en zag zo oogjes doven. T was klaar. We zijn gelijk naar dierenarts gereden en is ze ingeslapen op haar 13e.

Oops daarentegen brak op zijn bijna 17e zijn knie. Maar had nog pracht blik hoor. Dementerend wel maar op fijne manier zeg maar . Maar die operatie gingen we toch echt niet meer doen daarvoor was hij te broos. Maar aan hem zag je het niet.

Ik kan trouwens ook genieten van oudere hond. Een klein rondje met veel snuffel plezier. Wat meer slapen. Een paar pillen hier en daar. Mijn beide honden zijn gelukkig geweest denk ik. Hoop ik . Tot het laatst

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 14:05
door laeken
Nanna schreef:Ik zeg nergens dat er iets mis is met oud zijn. Ik heb zelf ook zat bejaarde hondjes gehad.
Maar dat echt doorslepen tegen beter weten in, dat vind ik heel naar.
Heb dat meegekregen vanuit de teckelkennel waar de honden bleven tot ze doodgingen. En dat doodgaan moest dan ‘natuurlijk’ gebeuren dus euthanasie kwam er maar hoogst zelden aan te pas.
Ik zie nog wel oude Rollo die in een ondiep kuiltje was gerold en in paniek lag te blaffen omdat hij daar niet op eigen kracht uit kon. Of Cedricje van 18 die het allemaal niet meer snapte en zag en als er dan een jonge hond langs kwam rennen dan viel hij kermend op zijn zij. :ugh:
Ik heb toen voorgenomen dat dat mijn honden nooit zou gebeuren. Oud is prima en een behandelbare kwaal ook maar het moet gewoon leuk blijven, en ja, voor beide partijen. Niks mis met aangepaste wandelingen en veel rust gunnen maar als de dementie toeslaat of je ouwetje ligt in zijn eigen poep, dan is het echt einde bericht. Ik wil dat zelf niet en ik gun het mijn oude hond niet.
Eens. En het zijn ook omstandigheden. Een oude teckel die het allemaal niet meer zo begrijpt in een rustig huishouden is iets anders dan in een groep honden waardoor hij er constant last van heeft.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 14:13
door blondie
laeken schreef:Bij Tom hebben we ook veel meer gedaan dan ik bij een hele oude hond zou doen. Hij was 1,5 jaar oud dus dan ga je wel wat verder. Wuilus was de dag nadat ze niet meer zelf op kon staan ingeslapen. Prima moment. Dapper kreet kanker en ineens piepte hij als hij omkeek en vond Eva hem helemaal niet meer leuk. Ook viel zijn vacht uit. Dus ingeslapen de dag dat Eva gromde en hij piepte als zijn nek bewoog. Voor elke variatie is een andere overweging te maken. Ik zou een buitenhond met artrose ook eerder laten gaan dan een hondje als Bas met artrose. Of een dog die iets aan zijn poten heeft gaat bij mij ook eerder dan een Yorkshire terriër. Sowieso gaan bij mij grote honden eerder. Een kleine hond kun je makkelijker, beter en veel uitgebreider helpen. Effe de trap af tillen. Even op de bank zetten. Stukje dragen waar het lastig loopt etc. Die kleintjes zijn een stuk handiger als oude besjes en dus geef je ze al snel meer tijd. Ze doen kleine plasjes en alles is te overzien.

Met andere woorden. Inslapen op het juiste moment heeft wel degelijk iets met de last voor de baas te maken. Immers een kleine hond en een grote hond maakt al verschil :engel:
Zo sta jij erin.
Ik heb de momenten dat mijn grote hond (38 kilo dus was te overzien) af en toe wat hulp nodig had en me dat liet geven als speciaal ervaren, omdat hij juist een hond was die "zelf" dingen wilde doen.
En schreef in dit topic ook al dat hij gewoonweg niet er klaar mee was. En kleine ondersteuning was nodig op het eind, en hij wilde nog steeds de trap af zoals hij gewend was om naast mijn bed te kunnen slapen, en dan hielp ik hem. En met naar boven gaan idem.
En in huis lagen wat antislip matjes omdat hij soms wat moeite had met opstaan. Plas laten lopen of ontlasting is niet gebeurd. Dat had hij zelf vreselijk gevonden, dus dan had de beslissing eerder zijn gemaakt, maar meer nog omdat hij het dan ook zelf zou hebben aangegeven. Vreselijk onhandig huis ook voor een hond die spierverlies had, we moesten altijd een trap op en af om naar buiten te gaan of naar de tuin te gaan. Maar met wat handige maniertjes lukte het nog gewoon. En die maniertjes vonden we samen uit.
Het maakte dat onze band die al sterk was, in die laatste periode nog sterker is geworden. En uiteraard kan iemand anders daar anders over oordelen, of een andere beslissing maken als ze er zelf voor komen te staan.

Maar weet ook van mijzelf dat ik wel reëel blijf in wat nog gaat en wat niet. Bij Bluf lag de diagnose anders, zij liet niet echt zien dat er wat aan de hand was, maar de resultaten wezen anders uit. Dus moest ik als baas (en de dierenarts vertrouwend) de beslissing maken anders had ze een ellendige dood gestorven. Rekken om ze bij me te houden ten koste van het dier ben ik niet van, maar als het nog gaat en er moeten wat aanpassingen gedaan worden, dan heb ik dat met liefde gedaan, en heb ik daar nog steeds een goed gevoel bij.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 14:17
door crutz
Nanna schreef:Ik zeg nergens dat er iets mis is met oud zijn. Ik heb zelf ook zat bejaarde hondjes gehad.
Maar dat echt doorslepen tegen beter weten in, dat vind ik heel naar.
Heb dat meegekregen vanuit de teckelkennel waar de honden bleven tot ze doodgingen. En dat doodgaan moest dan ‘natuurlijk’ gebeuren dus euthanasie kwam er maar hoogst zelden aan te pas.
Ik zie nog wel oude Rollo die in een ondiep kuiltje was gerold en in paniek lag te blaffen omdat hij daar niet op eigen kracht uit kon. Of Cedricje van 18 die het allemaal niet meer snapte en zag en als er dan een jonge hond langs kwam rennen dan viel hij kermend op zijn zij. :ugh:
Ik heb toen voorgenomen dat dat mijn honden nooit zou gebeuren. Oud is prima en een behandelbare kwaal ook maar het moet gewoon leuk blijven, en ja, voor beide partijen. Niks mis met aangepaste wandelingen en veel rust gunnen maar als de dementie toeslaat of je ouwetje ligt in zijn eigen poep, dan is het echt einde bericht. Ik wil dat zelf niet en ik gun het mijn oude hond niet.
Dat is dan ook precies waarom bv Bazooka minder “oud” is geworden dan Umi, roedel en terrein vs enige hond in huis

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 14:24
door LongFields
Caat* schreef:
laeken schreef:
Marie-Josée schreef:Je bent als liefhebbende baas nooit te vroeg, wel vaak te laat.
Wij hebben op het punt gestaan om Wuilus in te slapen met 10.5 jaar omdat ze HD artrose en toen ook ineens een fikse spondylose had. Toch gekozen om pijnstillers te proberen en daar werd ze uiteindelijk 14 jaar mee zonder al teveel gedoe. Dus je mag best een beetje twijfelen of je wel het juiste moment kiest. Ik had die 3.5 jaar namelijk niet willen missen :wink:
Ik zou nooit te vroeg ook willen nuanceren :wink:

Niet met een van de honden; maar nu 3 jaar geleden was een van onze katten acuut doodziek. Met prednison leek hij wat op te knappen maar zijn bloedwaardes bleven verkeerd. De DA gaf het advies om de kat in te laten slapen, maar dat was voor ons gevoel voorbarig en we besloten het dag voor dag aan te kijken. Het mocht alleen beter worden en niet slechter, dan zouden we toch de knoop doorhakken. En nu 3 jaar later is de kat er nog steeds, met een normaal katten leven d.w.z. slaapt, eet, speelt, onderzoekt, knuffelt als tevoren.
En dat dus van een situatie waarin we bij de DA vertrokken om thuis nog even rustig afscheid te kunnen nemen van de kat. Ik ben blij dat ik dacht dat het nog te vroeg was.
Dat snap ik, maar als je op het moment dat je dierenarts dat adviseerde zijn advies had opgevolgd, dan zou je deze kennis niet gehad hebben en was het ook goed geweest lijkt me.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 14:45
door Jackira
Het is een gevoel wat je krijgt wanneer je je hond goed kent. Je ziet de kleine verschillen. Er is natuurlijk ook nog een verschil tussen acute situaties en door ziekte of ouderdom langzaam naar het einde toe groeien. Bij een acute situatie is het overduidelijk. Maar wanneer je merkt dat je hond achteruit gaat, dan is er voor mij op een gegeven moment een grens.

Honden mogen van mij best oud zijn en niet zoveel meer kunnen. Zolang ze geen pijn hebben, nog genieten van hun warme mand, een kleine wandeling, eten en het bij de baas zijn vind ik het juist zo'n fijne periode van niks meer hoeven en nog heel, heel even je maatje bij je hebben terwijl je wel weet dat het afscheid niet zolang meer zal duren. Zodra daar iets in veranderd dan ga ik niet meer rekken.

Maar dat is iets wat voor iedereen weer anders is zoals je al in dit topic ook leest. Zolang het geen lijdensweg wordt zijn alle manieren prima wat mij betreft. Zelf wil ik zeker niet te laat zijn, maar voor mij hoort naar het einde toe groeien er ook bij. Dus ik zou zelf wel een gevoel van te vroeg kunnen hebben. Dan hoeft het dat nog niet te zijn natuurlijk. Dat is persoonlijk.

Wel zorg ik er voor dat ze als ze oud zijn eigenlijk nooit alleen zijn. En dat we heel snel in kunnen grijpen want ik kan ook elk moment een bevriende dierenarts bellen voor inslapen. Wat dat betreft zit ik in een luxe positie dat ze hier vrijwel niet alleen zijn als we dat niet willen omdat we wat werktijden betreft elkaar aflossen en een van ons ook heel flexibel z'n tijd kan indelen. Zou dat niet kunnen zou ik waarschijnlijk een andere keuze maken in een situatie met een oude hond en eerder een besluit nemen.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 15:44
door under the red sky
Het maakt voor mij wel verschil of een hond ongeneeslijk ziek is of 'gewoon' oud met bijbehorende kwaaltjes. In het eerste geval hak je eerder de knoop door dan bij een hond die heel geleidelijk aan minder wordt. Zeker als je weet dat te lang wachten gaat zorgen voor een pijnlijke en akelige dood.

Ik vind oude honden ook prachtig en zo lang ze op hun manier nog genieten van het leven dan mag dat.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 15:58
door laeken
blondie schreef:
laeken schreef:Bij Tom hebben we ook veel meer gedaan dan ik bij een hele oude hond zou doen. Hij was 1,5 jaar oud dus dan ga je wel wat verder. Wuilus was de dag nadat ze niet meer zelf op kon staan ingeslapen. Prima moment. Dapper kreet kanker en ineens piepte hij als hij omkeek en vond Eva hem helemaal niet meer leuk. Ook viel zijn vacht uit. Dus ingeslapen de dag dat Eva gromde en hij piepte als zijn nek bewoog. Voor elke variatie is een andere overweging te maken. Ik zou een buitenhond met artrose ook eerder laten gaan dan een hondje als Bas met artrose. Of een dog die iets aan zijn poten heeft gaat bij mij ook eerder dan een Yorkshire terriër. Sowieso gaan bij mij grote honden eerder. Een kleine hond kun je makkelijker, beter en veel uitgebreider helpen. Effe de trap af tillen. Even op de bank zetten. Stukje dragen waar het lastig loopt etc. Die kleintjes zijn een stuk handiger als oude besjes en dus geef je ze al snel meer tijd. Ze doen kleine plasjes en alles is te overzien.

Met andere woorden. Inslapen op het juiste moment heeft wel degelijk iets met de last voor de baas te maken. Immers een kleine hond en een grote hond maakt al verschil :engel:
Zo sta jij erin.
Ik heb de momenten dat mijn grote hond (38 kilo dus was te overzien) af en toe wat hulp nodig had en me dat liet geven als speciaal ervaren, omdat hij juist een hond was die "zelf" dingen wilde doen.
En schreef in dit topic ook al dat hij gewoonweg niet er klaar mee was. En kleine ondersteuning was nodig op het eind, en hij wilde nog steeds de trap af zoals hij gewend was om naast mijn bed te kunnen slapen, en dan hielp ik hem. En met naar boven gaan idem.
En in huis lagen wat antislip matjes omdat hij soms wat moeite had met opstaan. Plas laten lopen of ontlasting is niet gebeurd. Dat had hij zelf vreselijk gevonden, dus dan had de beslissing eerder zijn gemaakt, maar meer nog omdat hij het dan ook zelf zou hebben aangegeven. Vreselijk onhandig huis ook voor een hond die spierverlies had, we moesten altijd een trap op en af om naar buiten te gaan of naar de tuin te gaan. Maar met wat handige maniertjes lukte het nog gewoon. En die maniertjes vonden we samen uit.
Het maakte dat onze band die al sterk was, in die laatste periode nog sterker is geworden. En uiteraard kan iemand anders daar anders over oordelen, of een andere beslissing maken als ze er zelf voor komen te staan.

Maar weet ook van mijzelf dat ik wel reëel blijf in wat nog gaat en wat niet. Bij Bluf lag de diagnose anders, zij liet niet echt zien dat er wat aan de hand was, maar de resultaten wezen anders uit. Dus moest ik als baas (en de dierenarts vertrouwend) de beslissing maken anders had ze een ellendige dood gestorven. Rekken om ze bij me te houden ten koste van het dier ben ik niet van, maar als het nog gaat en er moeten wat aanpassingen gedaan worden, dan heb ik dat met liefde gedaan, en heb ik daar nog steeds een goed gevoel bij.
Zo sta jij er dus zelf ook in. Stel dat je grote hond niet gedragen wil worden en niet veel meer zelf kan dan houdt het dus op. Ik heb Wuilus altijd de trap op gedragen. 40 kilo hing dan met de poten om mijn nek. Natuurlijk doe ik dat. En ik liep achter haar op de trap als ze zelf omhoog wilde. Hup hup hup om haar mentaal te helpen. Omhoog wilde ze zelf. Omlaag was lastiger vanwege artrose in de schouder.

Dus ik steun een oude hond net als jij. Wat jij zegt doe ik ook al lees jij het anders geloof ik. Met de kleine hondjes kun je alleen nog veel verder gaan. Lange wandelingen en dan in een rugzak indien gewenst. Overal mee naartoe etc. Een grote hond is meer een last bij ouderdom dan een kleine. Dat wilde ik zeggen :wink: Ook voor de hond zelf. 35 kilo op een atrosepoot doet echt meer pijn dan 5 kilo. Kleine hondjes kunnen veel gemakkelijker een pootje missen of een slechte rug hebben dan grote.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 16:20
door Barnsley
Bedankt voor alle reacties. In mijn geval betreft het helaas niet een oude hond, maar een jonge hond die vorige maand 3 is geworden en tot een halfjaar geleden nog dol enthousiast, actief en snel in het leven stond.

Vrijdag 1 september wilde ze niet eten, dat is voor haar iets geks want Unique eet altijd. Zaterdagochtend wilde ze nog steeds niet eten, en omdat onze dierenarts ook op zaterdag spreekuur heeft, en wij maandag een weekje naar Texel zouden heb ik toch gebeld en een afspraak gemaakt. Inmiddels had ze ook een paar keer overgegeven en had ze bloed bij de ontlasting. De dierenarts hield het op een onschuldig virusje, ze kreeg wat tegen de misselijkheid en we konden weer gaan.
Aan het begin van de avond wilde ze niet meer overeind komen en kon ze amper lopen van de buikpijn, dit is niet goed dus weer de dierenarts gebeld en terug naar de kliniek. Bloedonderzoek en alles was goed, dus toch een hele heftige darmontsteking. Weer medicijnen mee. De zondag leek ze toch iets op te knappen, ze liep beter en toonde wat fitter. Maandag morgen voor we richting Texel gingen zijn we nog langs de dierenarts geweest voor controle, en hij zei dat er geen reden was om niet weg te gaan. We moesten lekker gaan genieten en haar niet al te gek laten doen op het strand. Zo gezegd zo gedaan.

Maandagavond tijdens de laatste plas had ze een klein vlekje bloed bij haar neus. We konden verder niks ontdekken en het was ook snel weg, dus we dachten dat ze wellicht ergens met haar neus in een scherp takje oid gezeten had. De volgende ochtend komen wij van bed en ligt de hele vloer onder het bloed. Ze heeft die nacht verschillende bloedneuzen gehad. Onze eigen dierenarts gebeld om te vragen of dit een bijwerking van één van de medicijnen is, of dat we hier op Texel een dierenarts moeten bezoeken. Ze adviseren ons het laatste. Bij de dierenarts op Texel komen ze er achter dat ze naast de bloedneuzen ook 2 enorme grote zweren in haar bek heeft zitten. Bloedonderzoek wijst uit dat haar leverwaarden afwijkend zijn, ontstekingscellen veel te hoog. Er wordt een ander behandelplan opgesteld, met andere medicijnen. De volgende dag, woensdag, zit het me allemaal niet lekker en ik wil graag naar huis. Dan kan ze in haar eigen omgeving herstellen en mocht er weer een dierenarts nodig zijn dan kunnen we naar onze eigen dierenarts. De bloedneuzen mochten van de dierenarts op Texel niet meer voorkomen, en zowel moesten we weer aan de bel trekken. Dus woensdag aan het eind van de middag zijn we naar onze eigen dierenarts geweest. Deze had inmiddels het verslag van de da op Texel gekregen en stond voor een raadsel. Hij stuurde ons door naar de 2e lijns kliniek in Wilhelminaoord om oa haar stollingswaarden te meten. Dit was allemaal in orde. De arts daar stelde voor om haar een nacht op te nemen, infuus met vocht toe te dienen in de hoop dat dat haar het zetje zou geven om weer op te knappen.

De volgende ochtend werden we gebeld door de arts van de 2e lijn dat het helemaal niet goed met Unique ging, haar ontlasting was alleen maar bruin water met veel bloed, ze gingen alle internisten in NL afbellen om te kijken waar ik dezelfde dag nog terecht kon. We konden gelukkig Unique snel ophalen, en er was een plekje bij de internist in het MCD in Amsterdam. Daar is ze uitgebreid onderzocht, heeft ze een echo gehad, waarna er een hele grote plas met alleen maar bloed uit haar anus kwam. Ik ben me naar geschrokken! Op de echo was te zien dat de darm flink geïrriteerd was, en er zaten enkele lymfeknopen wat past binnen het beeld van de darm. De dermatoloog kwam nog langs voor de zweren in haar bek, en samen kwamen ze tot de conclusie van vasculitis. Een auto-immuun aandoening waar ze goed van kon herstellen. Wel moest ze opgenomen worden. Dit kon gelukkig bij onze eigen dierenarts, zodat we regelmatig op bezoek konden komen. Ze heeft tot en met zondag in de kliniek gelegen waar ze verschillende medicijnen en infusen heeft gehad. Langzaam maar zeker ging het iets beter en mocht ze de zondag mee naar huis. Toen begon het grote herstellen. Uiteindelijk werd haar ontlasting weer wat vaster, verdween het bloed in de ontlasting, de zweren in haar bek waren genezen (in totaal zijn er 5 zweren geweest), en kreeg ik beetje bij beetje mijn meisje weer terug.

Het afbouwen met de prednison wilde alleen niet lukken. Iedere keer dat we voorzichtig gingen afbouwen kwamen de zweren en het bloed weer terug. Dus is er eind november besloten om haar op de prednison te houden. Een dosis van 20mg per dag. We hebben een goed gesprek gehad met de dierenarts, en we hoopten dat dit zo nog wel een tijdje door kon gaan. Helaas heeft ze sinds 3 weken weer iedere dag bloed bij de ontlasting. Ze houdt vocht vast in haar buik, en haar spieren teren weg. Haar hoofd is enkel nog een schedeltje zonder spier of vetmassa. Ook haar spieren in haar poten/achterhand, alles is weg. Dit zorgt er voor dat de lange wandelingen eigenlijk niet meer kunnen. Als ze moet plassen dan trilt ze vanwege de houding. Door de prednison heeft ze ook verschrikkelijk honger, ze jat alles waar ze bij kan en zelfs uit je handen als je niet op let. Het is altijd zo'n beschaafd net hondje geweest. Het wel/niet eten is in deze dus ook geen graadmeter want de prednison zorgt er wel voor dat ze blijft eten. Ze kan haar temperatuur niet vasthouden, waardoor in huis de kachel 24/7 brandt, buiten krijgt ze een jasje aan. Haar buik lijkt de laatste week wel bijna met de dag voller te worden. Er is 2 weken geleden een bloed onderzoek gedaan en daarin liet alleen de lever lichte afwijkingen zien. Niet noemenswaardig volgens de dierenarts. In overleg met de dierenarts is 1.5 week geleden de prednison verhoogd naar 40mg per dag. 20mg 's morgens en 20 mg 's avonds. Maar echt effect lijkt het niet te hebben. Als ze in een rondje ligt, of bij mij op de bank, dan heeft ze erg veel ongemak van die volle buik. Dan kreunt en zucht ze heel erg. Als ze gewoon plat op haar zij op de grond ligt, dan is het wel goed te doen voor d'r.

Afgelopen maandag kwam ze bij me zitten en vond ik haar uitstraling/koppie wat veranderd. Of dit nou is door haar ogen, of doordat haar koppie nog meer is ingevallen durf ik niet te zeggen. Ze heeft op dit moment ook goede momenten, het mee wandelen vind ze nog steeds erg leuk. Ook is ze blij als het etenstijd is want dan wordt die enorme honger weer even gestild. Verder is er niet veel meer bij, ze speelt niet meer met de andere honden. Zij nemen ook geen initiatief richting haar. Ik heb een goed gesprek gehad van de week met mijn vriendin, en tevens haar fokker, over hoe lang je hier mee door gaat. Mijn moeder die de honden ook veel ziet vind het nog geen tijd.

Ik vind het zo ontzettend moeilijk, de trukendoos is op, we hebben ontzettend veel voor haar gedaan, ook manuele therapie, osteopaat, noem het allemaal maar. Maar niks lijkt echt die verandering teweeg te brengen. Het gaat niet beter worden, alleen maar slechter. Je wilt niet te laat zijn, maar ook zeker niet te vroeg.
Want wie weet had ze nog wel 3 maanden langer kunnen leven... Ik vind het echt heel erg lastig. Het doet zo'n zeer, en ik heb constant ruzie met hart en verstand. Ik denk dat het nu nog niet zo ver is, maar heel lang zal het denk ik ook niet meer duren...

Afbeelding
Unique voor ze ziek werd.
Afbeelding
Unique in november
Afbeelding
Vorige week zondag..

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 16:28
door Alfilillo
Wat een heftig verhaal Barnsley. Ik heb makkelijk praten, want ik heb niet de band met je meisje die jij hebt, maar vanuit mijn oogpunt, met afstand, zou ik haar geloof ik niet verder laten aftakelen. Heel veel sterkte.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 16:47
door crutz
Wat erg. Ik denk (als buitenstaander) aan de hand van je verhaal dat het tijd is, helaas.

Onze Pippi had ook iets qua immuniteit. Onderzoeken leverden helaas niks op en prednison gaf maar kort een opleving. Ook bij haar waren de kopspieren (eigenlijk alle spieren) aan het interen.
We hebben haar laten gaan voor ze een schim van zichzelf werd. En was blijkbaar op tijd want ondanks klinisch niet te vinden had ze veel vocht in de longen. Ze was anders dus gestikt

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 17:00
door mijke
Wat een vreselijk naar verhaal :( Ook voor mij als buitenstaander lijkt het me uit jouw verhaal heel duidelijk tijd. Maar dat is natuurlijk makkelijk praten want ik ken jullie niet. Maar ik denk dat te vroeg zijn in dit verhaal sowieso niet meer aan de orde gaat zijn.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 17:09
door Tineke
crutz schreef:Enorm blij eens zo rustig het proces te hebben mogen doorlopen i.p.v.
vergiftiging
Kanker
Acuut hartfalen
Scheuring longslagader door hartworm
Momenten waardoor het afscheid te vroeg kwam, er geen keuze was en er acuut gehandeld moest worden
Ik vond dat ook het naderende afscheid van Rio en Micron en Spok verliep allemaal zo rustig en in de aanloop ernaar hebben we echt nog wel mooie momenten gehad.
En een hond is niet bezig met doodgaan, Rio dacht echt niet bij het eten van een rijsttafel dit is mijn galgenmaal, die dacht gewoon jammie.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 17:23
door Galga's
Wat een ellende Barnsley. Ik heb 2 jaar geleden een hond van nog geen anderhalf jaar in moeten laten slapen. Door acute Leishmania (we wisten niet dat ze dat had) had ze ernstig nierfalen. Op de echo was nog erg weinig te herkennen van wat ooit 2 nieren waren geweest. Haar bloed- en urinewaarden waren verschrikkelijk. Maar ze was nog steeds regelmatig die vrolijke hond van bijna anderhalf, die wel veel sliep, af viel en wiens lijf het gewoon opgaf.

Ik had haar langer in leven kunnen houden, maar waarvoor? Ze zou alleen verder aftakelen. En dat wenste ik haar niet toe. Ze liep kwispelend bij de dierenarts naar binnen (om weer in slaap te vallen tijdens het wachten) en heeft daar de koekjespot helemaal leeg mogen eten, totdat ze in slaap viel.

Terugkijkend naar de foto's van die periode zie ik gewoon dat haar koppie ingevallen was en dat haar ogen moe stonden. Op dat moment zag ik dat niet.

Sterkte met deze rot beslissing.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 17:25
door Tineke
laeken schreef:Wat is er mis met oud zijn? Ik word eerlijk gezegd toch een beetje kriegelig hiervan. Een hond is geen kip. En een hond kan veel meer hebben dan je denkt. Ik ben zelf persoonlijk dol op oude honden. Wijsheid, rust en ik vind het heerlijk om ervoor te mogen zorgen. Een oude hond is vaak prima gelukkig als je er maar goed voor zorgt. En pijn is relatief. Mijn oma en opa hadden ook ongemak en soms pijn. Reuma en artrose etc. Dat maakt niet meteen dat ze dood moeten of willen.

Er is echt niks mis met een doof en half blind Jack Russeltje dat elke dag een half uurtje door de tuin scharrelt en in de avond bij de baas op de bank ligt. Die heeft ook die aangepaste behoefte.

Ik denk dat veel honden sneller ingeslapen worden omdat veel mensen geen zin hebben in een oude hond. Hij komt niet meer mee op de wandelingen. So what? Hij wil misschien niet eens mee. Bas heeft ook soms geen zin. Dan kijkt ze me aan. Moet dat?

Lees hier ook dat niet meer reageren op gaan we wandelen of ga je mee een reden is. Mijn honden zijn natuurlijk deels terriërs dus super eigengereid. Als ik smorgens opsta wordt ik soms niet eens aangekeken en als ik zeg we gaan wandelen dan denken ze ook soms ga lekker zelf.

Ik vind het dus een beetje overdreven dat een hond alleen jong vitaal en gemotiveerd mag zijn om te willen leven. Pijn en ongeneeslijk ziek ok. Maar oud als reden om in te slapen? Nee, niet zo mijn ding geloof ik. Een oude hond is namelijk de consequentie van het kopen van een pup. Met wat geluk wordt die oud. Leuk toch. Een oude hond is geweldig. Wij denken er zelfs over om een soort hospice hond op te gaan vangen uit het asiel. Laatste leuke jaar mag dan hier. Kun je gaan roepen inslapen maar waarom?
Helemaal mee eens, al onze oudjes mochten kiezen wel of niet wandelen en begrepen dat ook feilloos. Ik vind oudere honden iets vertederends hebben en wat is er mis met een mooie oude dag als dat kan.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 17:33
door DeDiana
Wat afschuwelijk Barnsley, zeker bij zo'n jonge hond :cry: Ik denk dat dat de beslissing nog veel moeilijker maakt. Was ze heel oud geweest, dan denk je toch sneller: oké, dit was het dus. Zo'n jonge hond zou haar hele leven nog voor zich moeten hebben. :-(
Moeilijk om in zo'n situatie je hart en je verstand op één lijn te krijgen, lijkt mij. Hopelijk gebeurt er toch iets waardoor jij zonder twijfels een beslissing kunt maken.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 17:34
door crutz
Tineke schreef:
crutz schreef:Enorm blij eens zo rustig het proces te hebben mogen doorlopen i.p.v.
vergiftiging
Kanker
Acuut hartfalen
Scheuring longslagader door hartworm
Momenten waardoor het afscheid te vroeg kwam, er geen keuze was en er acuut gehandeld moest worden
Ik vond dat ook het naderende afscheid van Rio en Micron en Spok verliep allemaal zo rustig en in de aanloop ernaar hebben we echt nog wel mooie momenten gehad.
En een hond is niet bezig met doodgaan, Rio dacht echt niet bij het eten van een rijsttafel dit is mijn galgenmaal, die dacht gewoon jammie.
Umi was de laatste 24 uur duidelijk bezig met sterven hoor. Die heeft ook niet meer gegeten of gedronken, was echt afscheid aan het nemen.

Re: Inslapen en 'de' blik

Geplaatst: 08 feb 2019 17:42
door iones
Ik merkte het bij de blik die wat naar binnen keert. Bij Bobbes is het me bespaard gebleven echter. De laatste zondag van haar leven zag ik dat ze geen comfort kon vinden. Ik besloot de volgende dag de dierenarts te bellen. Toen ik midden in de nacht wakker werd moest ik meteen aan haar denken en ik ging naar beneden om te zien hoe ze het maakte. Ik opende de haldeur en ze bleek er achter me op me te liggen wachten want ze was er direct. Ze kwispelde blij en liep meteen de trap op naar boven. Ik tilde haar op bed en legde haar naast me. Ze kon weer geen comfort vinden, zo leek het, want ze legde haar kop niet neer. Wist ze soms al dat ze zou sterven? Zodra ze haar kop neerlegde sliep ze al in. Eerst hoorde ik zachtjes gesnurk, maar het ontaarde al snel in gaspen en uiteindelijk schokken. Ze was al weg...
Dat het zó snel kan gaan. Het is net of ze net zo lang gewacht had totdat ik er zou zijn. Hoe kon ze dat opbrengen?